Ponedjeljak 7.10.2024.

Prvi srušeni vlak u Dalmaciji

Mjesni komitet KPH Solin organizirao je diverzije širokih razmjera u povodu obljetnice Francuske revolucije. Za ove akcije angažirano je 14 partijskih ćelija sa 158 drugova, od kojih je 61 član KPH. Formirane su od 75 ilegalaca u Solinskom bazenu i tri posebne diverzantske grupe. Najbrojnija grupa od 18 drugova bila je ispod Kozjaka, blizu Škrobrutine, druga od 16 drugova oko Voljaka, a treća od sedam drugova oko Privije. Ostali ilegalci su dobili zadatak da djeluju na svojim terenima.

Na godišnjicu pada Bastille 14. srpnja 1941. između Solina i Kaštel Sućurca četiri partijske ćelije i 62 diverzanta, pod rukovodstvom partijskih radnika: Martina Mikelića, Ivana Žižića i Kaje Paraća, porušili su željezničku prugu u dužini od oko 100 metara.
Diverzantska grupa pod rukovodstvom Kaje Vučičića i Milana Grubišića presjekla je deset telegrafsko-telefonskih stupova na cesti koja vodi kroz Rupotinu. Istovremeno, pod rukovodstvom Joze Gizdića, presječene su telegrafsko-telefonske linije u Solinu, na mjestu između kuće Radića i Gašpića mlinice.
Partijska organizacija iz Klis-Kose, pod rukovodstvom Mate Bobana i Špire Radića, porušila je telegrafsko-telefonsku liniju duž željezničke pruge prema Klisu.
Diverzantska grupa iz Kučina, pod rukovodstvom Stipe Markovića, razrušila je željezničku prugu Split - Sinj, između Mravinaca i Klis-Kose.

Dva dana kasnije 16. srpnja na prugu Split - Perković, u blizini Kaštela, članovi KPH iz Kaštel Kambelovca i Gomilice nabacali su kamenje i balvane, zbog čega je vlak bio zaustavljen. Karabinjeri su uhapsili Grubišić Stipu i Žićić Milana iz Solina, i predali ih ratnom vojnom sudu.

Najuspješnija je bila diverzantska grupa od oko 40 članova KPH i antifašista iz Trogira, pod rukovodstvom Ante Hrabara Rica, koja je oštetila 100 metara željezničke pruge Split - Perković, između Labina i Kaštel Starog. Iskliznuli su lokomotiva i tri vagona teretnog vlaka. Uništena su tri vagona i oko 400 sanduka masti od po 25 kg, namijenjenih Ustaškom povjereništvu u Sinju. Istovremeno su diverzanti pokidali i telefonsko-telegrafske linije iznad Divulja.

Izvor: Ratna kronika Splita

Noću između 3. i 4. kolovoza Kaštelani su srušili prugu i vlak u Kaštelanskom polju