Oslobođen Osijek

U rano jutro 14. travnja 1945. godine partizanske jedinice, napredujući iz smjera Josipovca i Sarvaša, oslobodile su grad Osijek od četverogodišnje fašističke okupacije. Prve jedinice koje su ušle u grad bile su Osječka brigada u sastavu 51. divizije JA i 8. brigada 36. divizije JA.
Oslobođenje Osijeka označilo je kraj fašističkog terora koji je započeo u travnju 1941. kada je razorena sinagoga u današnjoj Županijskoj ulici, a koji se nastavio ubojstvima i deportacijama u logore smrti NDH i Trećeg Reicha najvećeg broja osječkih Židova i Srba, ali i likvidacijom hrvatskog stanovništva u odmazdama ili zbog otpora tadašnjem zločinačkom režimu koji je Europu pretvorio u masovno gubilište.
Povijesni revizionizam koji je nastupio devedesetih godina dvadesetog stoljeća pod krinkom nacionalne homogenizacije i tobožnjeg pomirenja uklonio je iz Osijeka gotovo svaki spomen na narodnoosobodilačku borbu i žrtve osječkih antifašista i antifašistkinja, koji su od prvog do posljednjeg dana okupacije pružali otpor nacistima i njihovim ovdašnjim slugama.

Donosimo prijepise povijesnih dokumenata o oslobođenju Osijeka.

UDARNIK
List III Jugoslovenske armije

Subota, 14. april 1945. god.; godina II; broj 16

NAŠA VELIKA POBEDA
Jedinice naše 51 divizije oslobodile Osijek

Probijen je sremski front i naše jedinice napredovale 50 km na zapad

Posle vrlo uspešnog forsiranja reke Drave i stvaranja širokog i čvrstog mostobrana na njenoj desnoj obali naše jedinice su, posle žestokh borbi, danas u 5.30 časova na juriš oslobodile grad OSIJEK.
U oslobođenju Osijeka glavnu ulogu su odigrale jedinice naše 51 divizije na čelu sa komandantom potpukovnikom Milanom Bastom.
U grad su prve ušle jedinice Osječke brigade.
Gonjenje razbijenog neprijatelja nastavlja se na čitavom sektoru.
U Osijeku zaplenjena je znatna količina oružja, municije i drugog ratnog materijala, koji se prebrojava.
Ova velika pobeda jedinica naše Armije neka nam dade još više snage i poleta u daljnjem gonjenju omrznutog neprijatelja sa teritorije naše otadžbine.

Vanredni izveštaj generalštaba Jugoslovenske armije za 14. april:

Posle trodnevnih ogorčenih borbi naše trupe probile su neprijateljska uporišta na sremskom frontu, prodrle preko Drave i Dunava od Borova do Podravskih Podgajaca zapadno od Valpova i reke Save od Brčkog do Orašja i napredovale na zapad 50 kilometara. Na juriš osvojile su gradove: Vinkovce, Osijek, Vukovar, Valpovo i Županju i druga mesta, među kojima Dalj, Otok, Borovo, Cerna, St[ari]. i N[ovi]. Mikanovci. Čepin i Koška. Naše jedinice probile su neprijateljska uporišta na širini između Save i Drave i napreduju u pravcu zapada. Razbijene su 4. i 11. nemačka i 3. i 15. Pavelićeva divizija i više motorizovanih jedinica nemačko-ustaških formacija. Zaplenjene su ogromne količine oružja drugog ratnog materijala (...)


RAPORT
KOMANDANTA 51 DIVIZIJE

Komandantu III Jugoslovenske armije
general-lajtnanu Kosti Nađu

Osijek smo oslobodili u 5.30 časova. Mi smo u Osijeku i čekamo dalja naređenja

SMRT FAŠIZMU - SLOBODA NARODU!

Komandant 51 divizije i pukovnik
Sreta Savić-Kolja

---

ODGOVOR ŠTABA ARMIJE

Čestitamo Vam veliki uspeh -- oslobođenje Osijeka.
Svima učesnicima u oslobođenju Osijeka izrazite našu zahvalnost i pohvalu.

SMRT FAŠIZMU - SLOBODA NARODU!

Politički komesar,
puk. B[ranko]. Petričević

Komandant gen. lajtnant
Kosta Nađ